ТИЖОРАТ БАНКЛАРИНИНГ НАҚД ПУЛСИЗ ҲИСОБ-КИТОБЛАР БИЛАН БОҒЛИҚ ОПЕРАЦИЯЛАРНИ АМАЛДАГИ ҲОЛАТИ ТАҲЛИЛИ
Keywords:
Тижорат банклари, нақд пулсиз ҳисоб-китоблар, интернет-банкинг, мобил банкинг, электрон тўловлар, пластик карточкалар, МҲХС, SEPA, SWIFT, рақамли иқтисодиёт, банк операциялари, миллий тўлов тизимиAbstract
Мазкур мақолада тижорат банкларининг нақд пулсиз ҳисоб-китоблар билан боғлиқ операциялари амалдаги ҳолати илмий-назарий ва амалий жиҳатдан таҳлил қилинган. Тадқиқотда интернет-банкинг, мобил-банкинг, QR-кодли тўловлар ва пластик карточкалар орқали амалга ошириладиган ҳисоб-китоблар улушининг ортиб бориши рақамли иқтисодиёт шароитида миллий банк тизими самарадорлигини таъминловчи асосий омил сифатида баҳоланган. Шунингдек, ҳисоб-китоб жараёнларида хавфсизлик, ички назорат тизимлари ва молиявий саводхонликни ошириш масалалари ёритилган. Халқаро амалиёт билан қиёсий таҳлил натижалари SEPA ва SWIFT каби йирик тўлов тизимларининг афзалликлари ҳамда Ўзбекистонда миллий стандартларни МҲХС ва халқаро тўлов қоидаларига уйғунлаштириш заруриятини кўрсатади. Тадқиқот хулосалари тижорат банклари учун стратегик аҳамиятга эга бўлиб, пул айланмасини тезлаштириш, тўлов интизомини мустаҳкамлаш ва миллий молия тизимининг барқарор ривожланишига хизмат қилади
References
1. Рахимова Х.У. Организация и развитие платежной системы Республики Ўзбекистан. Автореферат дисс. на соиск. учен. степени канд. экономич. наук. - Ташкент, 2006. - 24 с.
2. Сайфиддинов И.Ф. Тўлов айланмаси, унинг муаммолари ва ҳал этиш йўллари. Иқтисод фанлари номзоди... дисс. автореферати -Тошкент, 2012. -23 б.
3. Эйвазов Б.Ф. Проблемы на пути развития региональных рынков розничных услуг с использованием пластиковых карточек в Республике Ўзбекистан // Проблемы внедрения лучшей практики корпоративного управления в Ўзбекистане. - Т.: 2007. - С.196.
4. Прокофьева О.К. — Банк аудитининг долзарб муаммолари. // “Пул ва кредит” журнали, № 8, 1999.
5. Пўлатов Х.Ў. — Оптов корхоналарда бухгалтерия ҳисобварақлари. // Иқтисодиёт ва жамият. 2021, № 4-2, Б. 318–323.
6. Романова Г.Г., Войнова Е.Л. — Халқаро аудит стандартларини жорий этиш истиқболлари. // КНЖ, 2019, № 2(27), Б. 110–112.
7. Сырых В.М. — Давлат ва ҳуқуқ назарияси. Дарслик. — М.: Юстицинформ, 2012. — 704 б.
8. European Central Bank. Payment Statistics – 2024. Frankfurt: ECB. URL: https://www.ecb.europa.eu.
9. European Payments Council. SEPA Payment Statistics. URL: https://www.europeanpaymentscouncil.eu.
10. SWIFT. CEO’s Annual Letter to Shareholders 2024. URL: https://www.swift.com.
11. Alessa. SWIFT Wire Transfer and Payments. URL: https://alessa.com/blog/swift-wire-transfer-and-payments.
