LOYIHANI BOSHQARISHDA MANFAATDOR TOMONLARNI SAMARALI BOSHQARISH MASALALARI
Keywords:
loyiha boshqaruvi, manfaatdor tomonlar, manfaatdor tomonlarni boshqarish, manfaatdor tomonlarni jalb qilish, “Yashil makon” loyihasi, “Ayollar daftari” dasturiAbstract
zamonaviy loyihalarning muvaffaqiyati ko‘p jihatdan ularning manfaatdor tomonlarini samarali boshqara olishga bog‘liq. Loyiha jarayoniga turli manfaatdor tomonlarni jalb etish orqali xatarlarni kamaytirish, natijalar sifati va barqarorligini oshirish, shuningdek, barcha tomonlarning ehtiyojlarini qondirishga erishiladi. Ushbu maqolada loyiha boshqaruvida manfaatdor tomonlarni aniqlash va ular bilan ishlashning dolzarbligi, muammolari va yechimlari tahlil qilinadi. Tadqiqot doirasida O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan yirik tashabbuslar – ekologik yo‘nalishdagi “Yashil makon” loyihasi hamda ijtimoiy yo‘nalishdagi “Ayollar daftari” dasturi misolida manfaatdor tomonlarni boshqarish tajribasi o‘rganildi. Tahlil natijalari loyiha boshqaruvida manfaatdor tomonlarni samarali boshqarish uchun muhim omillar va taklif etilayotgan chora-tadbirlarni ko‘rsatib berdi.
References
1. Freeman R. E. Strategik boshqaruv: manfaatdor tomonlar yondashuvi. – Boston: Pitman, 1984. – 276 b. (Freeman tomonidan stakeholder tushunchasining klassik ta’rifi keltirilgan).
2. Project Management Institute (PMI). Loyihani boshqarish bilimlar ombori (PMBOK® Guide). – 6-nashr. – Nyu-Taun Square, PA, 2017. – 589 b. (Loyiha manfaatdorlarini boshqarish bo‘yicha xalqaro standart protseduralar bayoni).
3. Sadullayeva F. S. Murakkab loyihalarda manfaatdor tomonlarni boshqarish: muammolar va yechimlar. – “Prikladnye nauki v sovremennom mire: problemy i resheniya” jurnali, 2025, T.4, №7. – B.45–47[8]. (Murakkab va ko‘p manfaatdorli loyihalarda stakeholderlarni boshqarishning muammolari bo‘yicha mahalliy tadqiqot).
4. Nguyen T. S., Mohamed S., Panuwatwanich K. Stakeholder Management in Complex Projects: Review of Contemporary Literature. – Proceedings of ICCPM, 2018. (Murakkab loyihalarda manfaatdorlarni boshqarish haqidagi zamonaviy adabiyotlar sharhi).
5. Ju Q. va boshq. (2024). A framework for assessing stakeholder interface health in complex capital projects. – Journal of Management in Engineering, 40(2). (Murakkab loyihalarda manfaatdorlar o‘zaro aloqasini baholash modeli taklif qilingan).
6. Daraojimba C. va boshq. (2023). Effective stakeholder management benefits: Cross-industry insights. – International Journal of Project Management, 41(1). (Turli sohalardagi loyihalarda stakeholderlarni samarali boshqarishning foydalari tahlili).
7. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni, 30.12.2021, PF-46. “Respublikada ko‘kalamzorlashtirish ishlarini jadallashtirish, daraxtlar muhofazasini yanada samarali tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”. – O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2021-yil, 30-dekabr. (Yashil makon umummilliy loyihasini joriy etish bo‘yicha Prezident farmoni).
8. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori, 08.01.2021, №2. “Xotin-qizlarni ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”. – O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2021-yil, №1. (Ayollar daftari tizimini joriy etish asosidagi Hukumat qarori).
9. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni, 11.09.2023, PF-158. “O‘zbekiston – 2030” strategiyasini tasdiqlash to‘g‘risida. – O‘zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari to‘plami, 2023-yil, 11-sentabr. (Mazkur farmonning 25-maqsad bandida Ayollar daftari bo‘yicha shaffof mexanizm va jamoatchilik nazorati masalasi nazarda tutilgan).
10. BMT Taraqqiyot Dasturi (UNDP) matbuot xizmati. “Yashil makon” tashabbusini ilgari surish bo‘yicha asosiy manfaatdor tomonlar hamkorlikda ish boshladi. – Press-reliz, 11.09.2024. (Yashil makon loyihasida xalqaro tashkilotlar va hukumat o‘rtasidagi hamkorlikka oid rasmiy xabar).
11. Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi Andijon viloyati boshqarmasi. “Ayollar muammolari bosqichma-bosqich hal etilmoqda”. – pm.gov.uz veb-sayti, 07.06.2021. (Andijon viloyati misolida “Ayollar daftari” dasturi natijalari va muammolar tahlili yoritilgan axborot).
